Rząd zaproponował, by od 1 stycznia 2024 r. status miasta uzyskały 34 miejscowości w całej Polsce, w tym wspomniane dwie z województwa świętokrzyskiego.
Nowe miasta w Polsce i Świętokrzyskiem
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy trafił do opiniowania m.in. przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Zgodnie z propozycją rządu od 1 stycznia 2024 r. status miasta mają uzyskać 34 miejscowości.
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, „do ministra właściwego do spraw administracji publicznej wpłynęło 50 wniosków organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego stopnia gminnego, dotyczących ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy”. W gminach ubiegających się o zmiany dotyczące granic lub statusu miejscowości przeprowadzono konsultacje, w których większość mieszkańców poparła projekt.
Utraciły prawa po Powstaniu Styczniowym
We wnioskach o nadanie miejscowościom statusu miasta, lokalne władze podnosiły argument dotyczący istniejących już miejskich cech funkcjonalno-przestrzennych. Większość miejscowości aspirujących do statusu miasta wcześniej posiadała prawa miejskie, które utraciła, najczęściej w wyniku represji po Powstaniu Styczniowym.
Świętokrzyskie miejscowości, które mają 1 stycznia 2024 uzyskać status miasta:
- Gowarczów – w gminie Gowarczów, w powiecie koneckim
- Bogoria – w gminie Bogoria, w powiecie staszowskim
Tradycje przemysłowe Gowarczowa...
Gowarczów to miejscowość - siedziba gminy - na północy powiatu koneckiego. Mieści się nieopodal granicy z województwami łódzkim oraz mazowieckim. Wójtem jest tam obecnie Stanisław Pacocha. W całej gminie mieszka około 4,7 tysiąca mieszkańców. Lokację miejską uzyskał w 1430 roku, ale został jej pozbawiony w 1870 (źródło: Wikipedia). Przed wiekami miasto było ośrodkiem przemysłu żelaznego, wyrabiano tu między innymi szable, gwoździe, w Gowarczowie działał wielki piec i trzy fryszerki (zakłady, gdzie surówkę przerabiano na stal).
... oraz Bogorii
Bogoria położona jest w przeciwległym rejonie województwa, w powiecie staszowskim (w południowo-wschodniej części świętokrzyskiego). Jej historia sięga początków XVII wieku. W 1616 Krzysztof Bogoria Podłęcki nadał prawa miejskie i nazwę Bogorii oraz ustanowił trzy jarmarki. Istniała tu fabryka sukna i szereg warsztatów rzemieślniczych. Okres rozbiorów przyczynił się do upadku Bogorii. W 1869 roku utraciła prawa miejskie, upadła produkcja i handel. Po odzyskaniu niepodległości Polski w 1918 roku Bogoria znalazła się na peryferiach powiatu sandomierskiego. Rozwinęła się kolejka wąskotorowa. Bogoria była węzłową stacją i dawała zatrudnienie większości mieszkańców osady. Obecnie wójtem jest tam Marcin Adamczyk. W całej gminie mieszka około 7,6 tysiąca osób.
Gowarczów i Bogoria mogą stać się "najmłodszymi" miastami w województwie świętokrzyskim. Obecnie taki status posiadają: Łopuszno i Piekoszów (oba w powiecie kieleckim), które świętowały 1 stycznia 2023 roku.
