- Ze względu na pandemię i współczynniki, które musimy osiągnąć, wskazane jest, żeby włączyć do tego programu kolejne pacjentki. Zatem otwiera się nowa szansa dla mieszkanek województwa świętokrzyskiego, żeby skorzystały z tej supernowoczesnej metody profilaktyki raka szyjki macicy - mówi dr n.med. Leszek Smorąg, ginekolog onkolog kierujący Zakładem Profilaktyki Onkologicznej ŚCO.
Jak wyjaśnia dr Smorąg, nowa metoda to odwrócenie dotychczasowej profilaktyki raka szyjki macicy. Cytologia konwencjonalna i na podłożu płynnym służą temu, żeby znaleźć w komórkach szyjki macicy stany przednowotworowe, spowodowane infekcją wirusem HPV. - Natomiast w pilotażu badamy, czy pacjentka jest zakażona wirusem HPV. Wyodrębniamy grupę wysokiego ryzyka, którą następnie monitorujemy czyli jesteśmy w diagnostyce o krok wcześniej niż do tej pory – tłumaczy ginekolog onkolog. Pacjentka, u której zostanie wykryta infekcja wirusem HPV, jest objęta specjalnym protokołem badań i dopóki w kolejnych badaniach nie zostanie udowodnione, że uległa samowyleczeniu z infekcji, ma ona wykonywane zarówno badanie w kierunku HPV, jak i płynną cytologię, żeby sprawdzić, czy w komórkach szyjki macicy nie doszło do zmian.
Wirus HPV jest główną przyczyną zachorowań na raka szyjki macicy. Szacuje się, że infekcję tym wirusem przechodzi nawet 80 proc. aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn, jednak tylko u niektórych kobiet dochodzi do rozwoju nowotworu. Duża część tych infekcji ulega samowyleczeniu.
Do tej pory z diagnostyki molekularnej HPV-DNA w ramach rozpoczętego w 2021 r. pilotażu skorzystało 850 mieszkanek województwa świętokrzyskiego, pomiędzy 30 a 59 rokiem życia. U 45 wykryto DNA wirusa HPV. – Te pacjentki zostały wdrożone do dalszych etapów badań diagnostycznych. U części z nich wykryto zmiany przednowotworowe na szyjce macicy, natomiast część pozostaje jedynie w obserwacji i mamy nadzieję, że ulegną one samoistnemu wyleczeniu – mówi dr Leszek Smorąg. Podkreśla, że sens profilaktyki onkologicznej polega na tym, że ratuje pacjentce życie na etapie, kiedy choroba jest bezobjawowa i kiedy możliwe jest całkowite i skuteczne wyleczenie.
Badania HPV-DNA są wykonywane przez położne w gabinecie cytologicznym Świętokrzyskiego Centrum Onkologii oraz w mobilnych pracowniach ŚCO – cytomammobusie i cytobusie. Przeznaczone są dla mieszkanek województwa świętokrzyskiego będących pomiędzy 30 a 59 rokiem życia, które w ciągu ostatnich 36 miesięcy (lub 12 miesięcy w przypadku występowania u pacjentki czynników ryzyka rozwoju raka szyjki macicy) nie miały wykonanego badania cytologicznego w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy. Do badania HPV-DNA należy się przygotować tak jak do badania cytologicznego.
