Spis treści
Ciekawostką jest, że na starszych mapach wzniesienie to można odnaleźć pod historyczną nazwą Góra Langiewicza.
Jedna z czterech wielkich świątyń
Góra Dobrzeszowska znajduje się blisko trasy wojewódzkiej numer 728, między Łopusznem a Radoszycami (pogranicze powiatów kieleckiego i koneckiego). Ma wyjątkowe znaczenie w kontekście dawnych wierzeń Słowian zamieszkujących ten region. Uznaje się ją bowiem za jedną z czterech funkcjonujących dawniej w Górach Świętokrzyskich pogańskich świątyń. Ten fakt sam w sobie powinien stanowić wystarczającą zachętę do odwiedzenia tego miejsca.
Na szczycie wzniesienia archeolodzy zidentyfikowali prehistoryczny obiekt kultury materialnej i duchowej. Nie jest to jednak wyłącznie sanktuarium z czasów przedchrześcijańskich, ale również obiekt, który interpretowany jest jako pozostałości dawnego obserwatorium astronomicznego. Najnowsze eksploracje terenu pozwoliły na odnalezienie i zidentyfikowanie kluczowych elementów ceremonialnych i konstrukcyjnych, w tym śladów kamienia centralnego, ołtarza, menhiru oraz kamiennych wałów.
To działo Wiślan?
Wiek i autorstwo budowli na Dobrzeszowskiej pozostają przedmiotem badań, ale istnieją silne poszlaki wskazujące na bardzo wczesne datowanie. Zdaniem części archeologów, obiekt ten mógł zostać zbudowany przez Wiślan. Co więcej, szacuje się, że budowa ta mogła mieć miejsce na około 200 lat przed podbojem tych terenów przez Polan.
Teorii tej sprzyja analiza znalezionych fragmentów ceramiki. Materiały te datuje się na wczesne średniowiecze, mieszcząc się w przedziale czasowym 750–950 lat. Świadczy to o niezwykłej starożytności i długowieczności miejsca jako centrum kultu i obserwacji.
Kompleks na górze jest nierozerwalnie związany z naturalnym otoczeniem. Zabytek archeologiczny współgra z unikalnymi elementami przyrodniczymi, takimi jak wychodnie piaskowców dolnotriasowych oraz charakterystyczne ukształtowanie terenu i cechy krajobrazowe.
Dobrzeszowska dziś: szlak turystyczny i maszt
Współczesna funkcja Góry Dobrzeszowskiej, choć diametralnie różna od jej pogańskiej historii, również jest warta uwagi. Na zachodniej stronie wzniesienia dominuje krajobrazowo wysoka konstrukcja – 30-metrowy maszt. Jest to tak zwana dostrzegalnia przeciwpożarowa, która służy do szybkiego wypatrywania pożarów w otaczających lasach.
Dla turystów pragnących osobiście doświadczyć magicznej atmosfery pogańskiego sanktuarium, szczyt jest łatwo dostępny. Przez wierzchołek Góry Dobrzeszowskiej przebiega niebieski szlak turystyczny, łączący miejscowości Pogorzałe i Kuźniaki. Szlak ten oferuje idealną możliwość połączenia pasji historycznej z aktywnym wypoczynkiem w sercu Gór Świętokrzyskich, dając szansę na zobaczenie zarówno prehistorycznych pozostałości, jak i współczesnej infrastruktury.
Odwiedzenie Dobrzeszowskiej to krok w głąb zapomnianej historii Słowian, w miejsce, gdzie pogański ołtarz spotykał się z gwiazdami.
