Tę klimatyczną, świętokrzyską wieś otaczają tylko lasy. W pobliżu jest dużo turystycznych atrakcji

Spis treści

1. Wieś Szałas w Świętokrzyskiem. Gdzie leży?
2. Krwawa odwet za pomoc Hubalowi!
3. Co dalej z budynkiem po szkole?
4. Potrzebna kładka dla pieszych
5. Ciekawe miejsca w pobliżu Szałasu. Warto je odwiedzić
6. Bruśna Góra i raj dla grzybiarzy

Wieś Szałas w Świętokrzyskiem. Gdzie leży?

Ta wieś leży na północny zachód od Kielc, blisko niej przebiega granica gmin Zagnańsk i Bliżyn a zarazem powiatów kieleckiego i skarżyskiego. To idealne miejsce na piesze, czy rowerowe wędrówki. Miejscowość Szałas z każdej strony otoczona jest lasami. Do stolicy województwa można tam dostać się drogą powiatową Samsonów - Odrowąż. W sąsiedztwie znajdują się równie malownicze, otoczone Puszczą Świętokrzyską wsie, między innymi Długojów (powiat kielecki) czy Kopcie i Kucębów (skarżyski).

Krwawa odwet za pomoc Hubalowi!

W historii Szałasu nie brakuje tragicznych rozdziałów. Przypomina o nich choćby strona internetowa Powiatu Kieleckiego.

- We wrześniu 1939 roku uciekający przed Niemcami żołnierze polscy ukryli w okolicy duże ilości broni i amunicji. Za namową nadleśniczego z Szałasu Wacława Biedrzyckiego mieszkańcy zaczęli ją magazynować. Nadleśniczy utworzył także organizację konspiracyjną, za co w grudniu 1939 roku został wraz żoną aresztowany. Obydwoje zostali zamordowani w kieleckim więzieniu. Kolejne wydarzenia wiążą się z 1 i 8 kwietnia 1940 roku, kiedy doszło do dwóch napaści na mieszkańców Szałasu. Miał to być odwet Niemców za pomoc udzieloną oddziałowi majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który zatrzymał się tutaj na postój. 1 kwietnia Niemcy rozpoczęli obławę, „Hubalczykom” udało się uciec do lasu. W zaciętych walkach przebijali się przez okrążenie. Nie wszystkim to się udało. Kilkunastu zginęło, kilku wpadło w ręce oprawców. Następnie na polecenie dowodzącego operacją Friedricha Wilhelma Krugera Szałas wytypowano do akcji odwetowej wobec ludności cywilnej. Tego dnia żandarmi niemieccy aresztowali w Szałasie Komornikach 28 mężczyzn. Kilka dni później, 8 kwietnia z rąk Niemców zginęło 64 mężczyzn. Niemcy spędzili do szkoły mężczyzn i rozstrzeliwali ich. Część ciał spłonęła wraz z zabudowaniami wsi - wspomina strona Powiatu Kieleckiego.

Mieszkańcy każdego roku upamiętniają pomordowanych, w Szałasie odbywają się uroczystości. 8 kwietnia tego roku odbędą się obchody 85 rocznicy tragicznych wydarzeń.

Czytaj również:

• Rezerwat w sercu Puszczy Świętokrzyskiej idealny na wycieczkę i biwak. Są tu pamiątki po "Hubalu"!

Co dalej z budynkiem po szkole?

Szałas liczy około 450 mieszkańców. Sołtysem i zarazem radną gminy Zagnańsk, reprezentującą tę miejscowość i sąsiedni Długojów jest Elżbieta Gębska. W sołectwie działają:

• Koło Gospodyń Wiejskich "Szałasianki"
• Ochotnicza Straż Pożarna
• Niepubliczne Przedszkole 

W Szałasie jest kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, to część Parafii pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w pobliskim Odrowążku. Nie działają już Szkoła Podstawowa oraz Niepubliczne Przedszkole. Budynek po nich obecnie stoi pusty i czeka na zagospodarowanie. W planach gminy Zagnańsk jest organizacja tam dziennego domu opieki dla seniorów, ale wszystko zależy od tego, czy uda się pozyskać pieniądze na ten cel.

Do dyspozycji w Szałasie jest boisko przy strażnicy oraz plac zabaw (obok budynku dawnej szkoły), który jednak wymaga odnowy. Część wsi stanowią przysiółki: Komorniki, Stary Szałas, Wilczy Bór (osada leśna) oraz Zaupuście (źródło Wikipedia).

Potrzebna kładka dla pieszych

- Nasi mieszkańcy pracują głównie w Kielcach a także okolicznych zakładach w powiatach skarżyskim czy koneckim. Młodzież dojeżdża do szkół głównie do Kielc. Połączenie komunikacyjne w stronę tego miasta jest lepsze niż w przeciwnym kierunku na północ, w kierunku gmin Bliżyn, Skarżysko czy Stąporków. Dziś komunikację do naszego sołectwa zapewniają tylko busy z prywatnej firmy przewozowej. Autobus kieleckiej linii 32 dojeżdża tylko do Samsonowa, swój końcowy przystanek ma około pięć kilometrów przed naszą miejscowością - opowiada Elżbieta Gębska, sołtys i radna z Szałasu. 

Drogami w Szałasie zarządza Powiat Kielecki. Na głównej trasie Samsonów - Odrowąż ma wybudować kładkę dla pieszych, która poprawiłaby bezpieczeństwo w tej części sołectwa. Ta inwestycja wciąż jednak opóźnia się w czasie.

- Szczególnie w niedziele, kiedy działa giełda w Miedzianej Górze, ruch samochodów jest bardzo duży, znacznie większy niż w dni robocze. Ciężko jest momentami przejść na drugą stronę drogi, na przykład do kościoła - zaznacza Gębska.

Ciekawe miejsca w pobliżu Szałasu. Warto je odwiedzić

W pobliżu Szałasu nie brakuje znanych miejsc, które są celem wypraw wielu turystów ale też miłośników rowerowych czy nawet konnych eskapad. Do tych najbardziej popularnych, położonych w promieniu 10-15 kilometrów, należy wymienić:

• Rezerwat Świnia Góra - Nadleśnictwo Suchedniów, gmina Bliżyn,
• Dąb Bartek w Zagnańsku - najsłynniejsze drzewo w województwie świętokrzyskim,
• Zabytkowa Huta "Józef" w Samsonowie, gmina Zagnańsk,
• Dęby na Stawiskach między Szałasem a Kopciami
• Zalew Umer koło Tumlina, również gmina Zagnańsk,
• Góra Kamieniec między Kołomanią a Mniowem (powiat kielecki),
• Zalew w Kaniowie, gmina Zagnańsk,
• Rezerwat przyrody Górna Krasna, gmina Stąporków w powiecie koneckim,
• Osieczyńska Góra w Nadleśnictwie Suchedniów, w rejonie gminy Łączna (powiat skarżyski).

Sprawdź:

• Nowe rezerwaty w województwie świętokrzyskim już wkrótce! Co to za miejsca?

Bruśna Góra i raj dla grzybiarzy

Między Szałasem a Samsonowem znajduje się Bruśna Góra, licząca ponad 300 metrów nad poziomem morza, to jeden z najwyższych szczytów w tej części województwa. Przepływa tędy rzeka Krasna, która jest dopływem Czarnej Koneckiej. To rejony, które późną wiosną, latem i jesienią uwielbiają grzybiarze. Można tu wzbogacić się o dorodne okazy, aczkolwiek to miejsca dla wytrwałych wędrowców. Przemierzanie leśnych gęstwin jest z pewnością wyzwaniem, ale trzeba też odpowiednio gospodarować siłami.

- W ubiegłym roku ludzie wynosili z lasów pełne wiadra czy nawet wanienki grzybów. Pojawiło się natomiast znacznie mniej jagód niż w poprzednich latach, mamy nadzieję, że teraz będzie większy urodzaj - opowiada Elżbieta Gębska.

Przez Szałas i jego okolice przebiegają świętokrzyskie szlaki turystyczne:

• żółty - z Końskich do Serbinowa,
• czerwony - biegnący z rezerwatu Diabla Góra w Łódzkiem do Łącznej.

Gdzie dokładnie znajduje się Szałas? Sprawdźcie na mapie poniżej.