Spis treści
- Skąd pochodzą dane?
- Kiepskie prognozy dla świętokrzyskiego
- W tych gminach jest najgorzej...
- Słupia Konecka. Stawiają na poprawę służby zdrowia
- Radków. Statystyka jedno, zameldowanie drugie
- Świętokrzyskie. Zgony w stolicach powiatów
Skąd pochodzą dane?
- Od roku 2020 bazą wyjściową bilansu stanu i struktury ludności są wyniki Narodowego Spisu Powszechnego 2021. Bilanse liczby i struktury ludności w gminach imiennie opracowane w oparciu o wyniki Narodowych Spisów Powszechnych z uwzględnieniem zmian spowodowanych ruchem naturalnym (urodzenia i zgony), migracjami ludności (na pobyt stały i czasowy) oraz przemieszczeniami związanymi ze zmianami administracyjnymi - wyjaśnia Główny Urząd Statystyczny.
Dane o ludności w miejscowościach zbierane są na podstawie rejestru PESEL. Dane o zarejestrowanych małżeństwach, urodzeniach i zgonach pochodzą z urzędów stanu cywilnego, dane o orzeczonych rozwodach i separacjach ze sprawozdawczości sądów. Dane o migracjach wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały pochodzą z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Prognoza ludności powstaje na podstawie badania GUS.
Kiepskie prognozy dla świętokrzyskiego
Tyle tytułem wstępu. Poniżej przeanalizujemy wskaźniki umieralności w województwie świętokrzyskim. Niestety, prognozy demograficzne dla regionu na kolejne ćwierćwiecze nie są optymistyczne. Liczba mieszkańców może spaść o ponad 230 tysięcy osób!
Prognozowana liczba mieszkańców świętokrzyskiego w 2050 roku wyniesie 976 938, z czego 497 092 mają stanowić kobiety, a 479 846 mężczyźni. Liczba mieszkańców województwa ma spaść poniżej miliona między 2045 a 2050 rokiem.
W tych gminach jest najgorzej...
Według najbardziej aktualnych danych GUS, wskaźnik umieralności w województwie świętokrzyskim na koniec grudnia 2023 roku wyniósł łącznie 12,26 procent na 1000 mieszkańców (14 384 zgony), z czego:
- zgony w miastach to 12,63 procent (6 885).
- zgony na wsiach - 11,96 procent (7 699).
W trzech świętokrzyskich gminach poziom umieralności przekroczył 20 procent, niektóre są blisko tej granicy. Najwyższy posiadają:
- Słupia Konecka (powiat konecki) - 22,42 procent (67 zgonów).
- Miasto Wąchock (powiat starachowicki) - 21,35 % (53). Łącznie w mieście i gminie wskaźnik wyniósł 16,04 proc. (102 zgony).
- Radków (powiat włoszczowski) - 20,03 % (46).
- Miasto Wiślica (powiat buski) - 19,35 % (9). Łącznie w mieście i gminie 13,37 % (69).
- Łączna (powiat skarżyski) - 18,79 % (91).
Słupia Konecka. Stawiają na poprawę służby zdrowia
Wysoki poziom umieralności, tak zwane starzenie się społeczeństwa to również problem dla samych gmin. Robert Wielgopolan, wójt gminy Słupia Konecka przyznaje, że samorząd też stara się ze swojej strony przeciwdziałać temu zjawisku, choćby kładąc większy nacisk na służbę zdrowia. Stąd też zmiany także w obsadzie lekarskiej i kierownictwie słupskiej przychodni. Przypomnijmy - ta gmina ma największy wskaźnik zgonów w całym województwie świętokrzyskim.
- Wie pan, już w 2015 roku, kiedy zakładaliśmy na naszym terenie klub seniora, to 25 procent naszego społeczeństwa stanowili 60-latkowie i starsi. I ten wskaźnik się utrzymuje, takie mamy realia. Obecnie gmina liczy nieco ponad trzy tysiące mieszkańców. Co możemy ze swojej strony zrobić, aby zahamować tę niekorzystną tendencję. Postawiliśmy na zmiany w służbie zdrowia, organizację z miejscową przychodnią badań profilaktycznych dla osób, które już przekroczyły 40 rok życia, dla kobiet. Takie badania pozwalają szybciej zdiagnozować różne schorzenia i potem je leczyć. Widać, że wielu mieszkańców zmaga się z problemami kardiologicznymi, stąd też przynajmniej raz w miesiącu odwiedza nas specjalista z tej dziedziny i prowadzi dokładne badania - wyjaśnia Robert Wielgopolan w rozmowie z serwisem kielce.eska.pl.
I ten włodarz przyznaje jednak, że w Słupi Koneckiej rodzi się mniej osób. W rodzinne strony powracają natomiast ci, którzy przed laty wyemigrowali "za chlebem", a teraz - już jako emeryci - powracają na ojcowiznę. Ci, którzy są w sile wieku, pracują z reguły we Włoszczowie, część mężczyzn jako kierowcy w firmach transportowych. Rolnictwo? Też są młodzi gospodarze, część zajmuje się hodowlą bydła mlecznego bądź prowadzą chlewnie. Dzierżawią dotychczasowe nieużytki od innych mieszkańców.
Radków. Statystyka jedno, zameldowanie drugie
Jarosław Dominik, wójt gminy Radków w powiecie włoszczowskim, zaznacza, że na podstawie samych, matematycznych wskaźników, trudno wyciągać poważniejsze wnioski. Na pytanie, czy w jakim stopniu jego gmina wyludnia się w ostatnich latach odpowiada tak:
- Niektórzy uznają, że mała gmina to taka, gdzie mieszka na przykład pięć tysięcy osób. U nas tymczasem jest to około 2,5 tysiąca mieszkańców. Jeśli więc na taką ilość ludzi przypadnie czterdzieści zgonów w roku, to później statystycznie wskaźnik umieralności jest wysoki. Ja dostrzegam tutaj inny czynnik, mianowicie taki, że część mieszkańców faktycznie mieszka w naszej gminie, tutaj postawili swoje domy, ale na przykład są zameldowani w innych rejonach, choćby w sąsiednim województwie śląskim. Nie zmienia to oczywiście faktu, że stan ludności mamy ujemny, więcej osób umiera niż się rodzi, ale ten problem nie dotyczy tylko naszej gminy - ocenia Jarosław Dominik.
Wskaźnika umieralności na swoim terenie nie chciał komentować Robert Janus, burmistrz Wąchocka w powiecie starachowickim. - Statystyki pod tym względem są takie, szczególnie to widać w przypadku mniejszych miast czy gmin - powiedział krótko. Wąchock leży pomiędzy dwoma dużymi, świętokrzyskimi miastami - Starachowicami oraz Skarżyskiem-Kamienną. Bardziej niekorzystny wskaźnik zgonów posiada samo miasto Wąchock. Pozostałe gminne sołectwa mają łącznie 12,64 procent. Średnia dla całego miasta i gminy to 16,04 proc.
Świętokrzyskie. Zgony w stolicach powiatów
Poniżej zestawienie obejmujące Kielce oraz miasta - stolice powiatów w województwie świętokrzyskim (kolejność od najwyższego do najniższego wskaźnika). Najwyższy poziom umieralności, większy choćby od Kielc, miały miasta z północno-wschodniej części regionu. Oto dane:
- Starachowice - 14,74 % (659),
- Ostrowiec Świętokrzyski - 14,71 % (919),
- Opatów - łącznie miasto i gmina 14,51 % (157),
- Skarżysko-Kamienna 14,27 % (592),
- Sandomierz - 13,45 % (288),
- Końskie - łącznie miasto i gmina 13,05 % (426),
- Włoszczowa - łącznie miasto i gmina 12,60 % (235),
- Jędrzejów - łącznie miasto i gmina 12,37 % (330),
- Busko-Zdrój - łącznie miasto i gmina 12,35 % (380),
- Pińczów - łącznie miasto i gmina 11,69 % (226),
- Kazimierza Wielka - łącznie miasto i gmina 11,62 % (179),
- Kielce - 11,46 % (2 099),
- Staszów - łącznie miasto i gmina 10,79 % (265).
Uwaga - wszystkie dane były aktualne na 31 grudnia 2023. Jak przekazał nam Urząd Statystyczny w Kielcach, najnowsze wskaźniki - za 2024 rok - mają być znane jeszcze pod koniec maja.
