Więcej babć i dziadków niż wnuczków! Województwo świętokrzyskie coraz bardziej się starzeje

Spis treści

1. Prognozy do 2060 roku
2. Te świętokrzyskie powiaty starzeją się najbardziej
3. W których gminach jest najwięcej seniorów?
4. Więcej kobiet niż mężczyzn po 55 roku życia
5. Babcie i dziadkowie przeważają
6. Wrzeciono z wąską podstawą
7. Dane z gmin

Urząd Statystyczny w Kielcach udostępnił najnowsze dane, jeśli chodzi o liczbę mieszkańców województwa świętokrzyskiego, skupiając się na grupie wiekowej powyżej 55 lat.

Prognozy do 2060 roku

Na koniec 2023 roku województwo świętokrzyskie zamieszkiwało 1.168,5 miliona osób, z czego 413,6 tys. stanowiły osoby w wieku 55 lat i więcej. Prognozuje się, że w 2060 roku na 100 osób w wieku produkcyjnym (mogących podjąć pracę zawodową) będzie przypadać 112 osób w wieku nieprodukcyjnym (dzieci i młodzież do 17 roku życia), natomiast 84 w wieku poprodukcyjnym (emeryci i renciści, kobiety powyżej 60 lat, mężczyźni 65).

- Udział osób w wieku 55 lat i więcej w ogólnej liczbie ludności rośnie z roku na rok niezależnie od województwa. W świętokrzyskim według stanu na 31 grudnia 2019 r. wyniósł on 33,9%, w 2021 roku zwiększył się do 34,7%, a na koniec 2023 – do 35,4%, osiągając najwyższy poziom w kraju - czytamy w opracowaniu kieleckiego Urzędu Statystycznego. 

Te świętokrzyskie powiaty starzeją się najbardziej

Biorąc pod uwagę zróżnicowanie terytorialne województwa, najwyższe udziały osób w wieku 55 lat i więcej w ogólnej liczbie ludności w końcu 2023 roku odnotowano w powiatach:

• skarżyskim (39,9%),
• ostrowieckim (39,4%),
• koneckim (37,5%),
• starachowickim (37,3%),
• pińczowskim (37,2%).

Z kolei najniższy odsetek odnotowano w powiecie kieleckim (29,4%).

W których gminach jest najwięcej seniorów?

Na 102 gminy wchodzące w skład województwa świętokrzyskiego w 73 z nich osoby w wieku 55 lat i więcej stanowiły ponad 1/3 populacji, w tym w siedmiu gminach było to przynajmniej 40% (Skarżysko-Kamienna, Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Radków, Stąporków, Opatowiec, Działoszyce).

Najmniejszy odsetek tych osób (w granicach 25%-26%) odnotowano w gminach powiatu kieleckiego: Górno, Strawczyn i Morawica.

- Niezależnie od miejsca zamieszkania udział starszego pokolenia rośnie. Na przestrzeni lat 2019-2023 na wsi wzrost ten wyniósł 1,5 punktu procentowego (do 32,8%), a w miastach – 1,6 p.proc. (do 38,6%) - wyjaśnia Urząd Statystyczny w stolicy województwa świętokrzyskiego.

Więcej kobiet niż mężczyzn po 55 roku życia

W województwie utrzymuje się umiarkowana na tle kraju liczebna przewaga kobiet nad mężczyznami. W 2023 roku wskaźnik feminizacji w naszym regionie wyniósł 106, przy czym maksimum odnotowano w województwie łódzkim (110), a minimum – w podkarpackim (104).

Wskaźnik feminizacji rósł wraz ze wzrostem wieku ludności, co jest konsekwencją większej umieralności mężczyzn. Trzeba dodać, że kobiety osiągające wiek 60 lat mają przed sobą średnio o pięć lat więcej dalszego trwania życia niż mężczyźni. W 2023 roku granicą, powyżej której zaznaczyła się w populacji zdecydowana przewaga kobiet było ukończenie 51 roku życia. Wskaźnik feminizacji wyraźnie różnicuje wiek ludności. O ile w grupie osób do 54 lata występowała liczebna przewaga mężczyzn (w 2023 r. na 100 mężczyzn przypadało 95 kobiet), o tyle wśród osób w wieku co najmniej 55 lat na 100 mężczyzn przypadało już 129 kobiet. W porównaniu z 2019 roku proporcjete nie uległy znaczącym zmianom.

Babcie i dziadkowie przeważają

Tak zwany indeks starości demograficznej dla województwa świętokrzyskiego obecnie jest najwyższy w kraju – na koniec 2023 roku osiągnął 165, co oznacza, że pokolenie babć i dziadków przewyższało liczebnie pokolenie wnuczków o blisko 2/3 (na 100 wnuczków przypadało 165 babć i dziadków). Dla porównania w 2019 roku indeks wynosił 143. W kraju relacja na przestrzeni lat 2019-2023 zwiększyła się z kolei z 118 do 133.

W 2023 roku połowa ludności województwa świętokrzyskiego ukończyła już 44,8 lat (w 2019 roku było to 42,7 lat). Na przestrzeni lat 2019-2023 średnia wieku mężczyzn przesunęła się z 40,9 do 43,0 lat, podczas gdy kobiet z 44,6 do 46,8 lat. Średnia wieku mieszkańców wsi przesunęła się z 41,1 do 43,2 lat, a w miastach z 44,5 do 46,7 lat.

Wrzeciono z wąską podstawą

- Piramidy te przypominają wrzeciono z wąską podstawą. Taki kształt jest charakterystyczny dla społeczeństw starych i silnie starzejących się, w których spada liczba urodzeń przy jednoczesnym wydłużaniu się przeciętnej długości życia. W typie tym coraz większy staje się udział ludności w starszym wieku przy jednoczesnym zmniejszaniu się udziału dzieci i młodzieży - wyjaśnia Urząd Statystyczny.

Dane z gmin

Na 102 gminy w 2023 r. jedynie w ośmiu gminach województwa świętokrzyskiego indeks starości demograficznej ukształtował się poniżej 100, podczas gdy w 2019 roku gmin tych było 15. W 2023 r. wszystkie 8 gmin, w których najmłodsze pokolenie przewyższało liczebnie najstarsze, zlokalizowanych było w powieciekieleckim. To:

• Górno,
• Strawczyn,
• Morawica,
• Masłów,
• Bieliny,
• Piekoszów,
• Miedziana Góra,
• Daleszyce).

We wskazanych gminach indeks starości demograficznej wahał się od 77 do 99.

Z kolei najwyższe indeksy odnotowano w gminach:

• Opatowiec (powiat kazimierski) 253,
• Skarżysko-Kamienna (powiat skarżyski) 252,
• Stąporków (powiat konecki) 247,
• Ostrowiec Świętokrzyski (powiat ostrowiecki) 246,
• Starachowice (powiat starachowicki) 242.