Spis treści
- Słynna Droga Królewska
- Najstarsze sanktuarium w Polsce
- Szlaki na Łysą Górę
- Czarownica na miotle. Dziś to tylko symbol
- Tu odprawiano pogańskie modły?
Słynna Droga Królewska
Klasztor, Łysa Góra, Droga Królewska, Krzyżowa - to miejsca, które od lat odwiedzają tysiące turystów. Stacje słynnej drogi krzyżowej znajdują się wzdłuż Drogi Królewskiej(na zdjęciu poniżej) - trzy jeszcze w Nowej Słupi (obok kościoła Świętego Wawrzyńca, przy Domu Opata i Muzeum Starożytnego Hutnictwa), kolejne siedem przy drodze królewskiej (już na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego), zaś cztery ostatnie na polanie obok klasztoru na Świętym Krzyżu. To jedna z najstarszych dróg krzyżowych w kraju.
Czytaj również:
Najstarsze sanktuarium w Polsce
Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej jest najstarszym sanktuarium w Polsce. Dokładna data założenia klasztoru na Świętym Krzyżu nie jest znana, choć najstarsze wzmianki o Benedyktynach w tym miejscu odnoszą się jeszcze do czasów panowania króla Bolesława Chrobrego, który - jak podaje kronikarz Jan Długosz - w 1006 roku sprowadził tu Benedyktynów z Monte Cassino. Współcześni historycy wskazują, że opactwo na Łysej Górze powstało na początku XII wieku za panowania króla Bolesława Krzywoustego.
Gdzie dokładnie znajduje się Święty Krzyż? Zobacz na mapie poniżej.
Szlaki na Łysą Górę
Na Łysą Górę wiedzie również czerwony Główny Szlak Świętokrzyski z Łysicy - najwyższego szczytu w regionie. Z Huty Szklanej (gmina Bieliny), z parkingu można podejść łagodną drogą asfaltową, droga ta wynosi niecałe dwa kilometry. Na Świętym Krzyżu znajduje się też słynna wieża radiowo-telewizyjna oraz taras widokowy i popularne gołoborza, leżące na niezarośniętej części wzgórza. Jest to teren Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Ze Szczytu Łysej Góry wiodą szlaki do Huty Szklanej, Nowej Słupi, Chełmowej Góry, do Trzcianki, na Kobylą Górę.
Czarownica na miotle. Dziś to tylko symbol
Łysa Góra związana jest także z legendami, które intrygują i do dziś budzą ciekawość. Według dawnych wierzeń, w nocy przy pełni księżyca na szczyt gromadziły się wiedźmy z całej Polski, aby odprawiać swoje rytuały. Mówiono, że czarownice przylatywały na miotłach, tańczyły wokół ognisk, składały ofiary bóstwom pogańskim i odprawiały czary. Łysa Góra była uważana za miejsce mocy, gdzie magia łączyła się z naturą. Dziś pozostały już tylko legenda, inspirujące dla opowieści i wydarzeń turystycznych w regionie. Czarownica latająca na miotle stała się jednym z jego symboli. Łysa Góra jeszcze przed Chrztem Polski była miejscem obrzędów innych religii, zachował się tu wał kultowy, który powstał na przełomie VIII i IX wieku.
Tu odprawiano pogańskie modły?
Niektórzy badacze przypuszczają, że kult religijny na Łysej Górze odbywał się już w pierwszych wiekach naszej ery, kiedy na północnym przedpolu Łysogór pracowali starożytni hutnicy. Wspominają o tym choćby benedyktyńskie zapiski z XVI wieku, mówiące o tym, że na szczycie oddawano cześć trzem bóstwom - Ładzie, Bodzie i Leli.
Szczyt otacza tajemniczy, kamienny wał, który ma długość około 1,5 kilometra. W niektórych miejscach jego wysokość przekracza nawet 2,5 metra. Prawdopodobnie dalszej jego rozbudowy zakazał król Bolesław Chrobry (koronowany w 1025 roku). Przypomnijmy, były to pierwsze dziesięciolecia chrześcijaństwa w Polsce (wprowadzono je w 966 roku, za czasów panowania Mieszka I), w czasie których zwalczano już dotychczasowe praktyki pogańskie. Dziś tylko można przypuszczać, że miejscowa ludność przychodziła tutaj, aby odprawiać modły i składać różne ofiary bóstwom. Niektóre źródła wskazują, że wał mógł pełnić także funkcje obronne.
Czytaj również:
- Święty Krzyż i Łysa Góra. Tu historia przeplata się z legendą. Dlaczego warto odwiedzić te miejsca?
- Zmodernizują galerię widokową w Górach Świętokrzyskich. Rocznie odwiedza ją nawet 200 tysięcy turystów
- Jak wygląda dziś "Polski Sachalin"? Weszliśmy do środka! Poznaj historię więzienia na Świętym Krzyżu
